Τέλος στις διαμάχες για τις κληρονομιές – Τι πρέπει να γνωρίζετε

Μια ριζική ανατροπή προετοιμάζεται στον χώρο του κληρονομικού δικαίου, με στόχο να διορθωθούν παθογένειες δεκαετιών και να προσφερθεί ένα πιο δίκαιο, διαφανές και λειτουργικό σύστημα για τη μεταβίβαση περιουσίας. Η νέα νομοθετική πρόταση, που αναμένεται να τεθεί σε πλήρη εφαρμογή έως τον Ιούνιο, δεν περιορίζεται σε επιφανειακές αλλαγές. Αντιθέτως, φιλοδοξεί να μετασχηματίσει πλήρως τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζεται η διαχείριση της κληρονομιάς μετά τον θάνατο ενός προσώπου.

Αυστηρότερος έλεγχος στις ιδιόγραφες διαθήκες

Για πολλά χρόνια, οι ιδιόγραφες διαθήκες – αυτές που συντάσσονται χειρόγραφα από τον ίδιο τον διαθέτη – αποτελούσαν συχνά πηγή αντιπαραθέσεων. Ένα απλό χαρτί, κρυμμένο σε κάποιο συρτάρι, μπορούσε να γίνει αντικείμενο αμφισβήτησης ή ακόμα και παραποίησης. Η νέα προσέγγιση θέτει τέλος σε αυτό το καθεστώς, επιβάλλοντας την υποχρεωτική κατάθεση κάθε ιδιόγραφης διαθήκης σε συμβολαιογράφο και την καταχώρισή της σε ηλεκτρονική βάση δεδομένων. Έτσι, διασφαλίζεται τόσο η ύπαρξη όσο και η αυθεντικότητα του περιεχομένου της, περιορίζοντας στο ελάχιστο τα περιθώρια για ένδικες διαμάχες.

Ενίσχυση των δικαιωμάτων των ηλικιωμένων

Ένα άλλο κομβικό σημείο της μεταρρύθμισης αφορά την προστασία των ανιόντων συγγενών – κυρίως γονέων και παππούδων. Μέχρι σήμερα, η νομική κάλυψη τους ήταν περιορισμένη, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο πλήρους αποκλεισμού τους από την κληρονομιά. Αυτό πλέον αλλάζει. Το νέο πλαίσιο προβλέπει πως οι ηλικιωμένοι συγγενείς αποκτούν σαφές και κατοχυρωμένο δικαίωμα σε τμήμα της περιουσίας, ανεξαρτήτως των επιθυμιών του διαθέτη. Πρόκειται για μια βαθιά κοινωνική ρύθμιση που αναγνωρίζει τη θέση και την προσφορά των μεγαλύτερων γενεών μέσα στον οικογενειακό ιστό.

Μεγαλύτερη ευελιξία στη διανομή της περιουσίας

Παράλληλα με την ενίσχυση της προστασίας των ευάλωτων, η νομοθεσία ανοίγει τον δρόμο για περισσότερη ευελιξία στις επιθυμίες του διαθέτη. Οι δεσμεύσεις των υποχρεωτικών μεριδίων χαλαρώνουν, δίνοντας τη δυνατότητα για πιο προσωποποιημένες αποφάσεις. Για παράδειγμα, ένας διαθέτης θα μπορεί να επιλέξει να αφήσει μεγαλύτερο ποσοστό στον σύζυγο, εάν θεωρεί πως αυτός το έχει περισσότερο ανάγκη, μειώνοντας αντίστοιχα το ποσοστό των τέκνων. Αυτό δημιουργεί ένα πιο ανθρώπινο και ρεαλιστικό πλαίσιο, εναρμονισμένο με τις ποικίλες συνθήκες που χαρακτηρίζουν κάθε οικογένεια.

Νομιμοποίηση των κληρονομικών συμβάσεων

Μία από τις σημαντικότερες καινοτομίες είναι η καθιέρωση των λεγόμενων «κληρονομικών συμβάσεων». Για πρώτη φορά, οι πολίτες θα μπορούν να συνάπτουν νομικά δεσμευτικές συμφωνίες με τους μελλοντικούς τους κληρονόμους, εξασφαλίζοντας ότι η μεταβίβαση της περιουσίας τους θα γίνει ακριβώς όπως επιθυμούν. Αυτές οι συμφωνίες θα καταγράφονται επίσημα και θα έχουν πλήρη νομική ισχύ, αποτρέποντας συγκρούσεις και δικαστικές διαμάχες που τόσο συχνά σκιάζουν τη διαδικασία της κληρονομιάς.

Τι σημαίνουν όλα αυτά για τον πολίτη;

Οι επικείμενες αλλαγές δημιουργούν ένα νέο περιβάλλον, όπου η τελευταία βούληση κάθε πολίτη γίνεται πιο σεβαστή και οι συγγενείς προστατεύονται καλύτερα. Η περιουσία αντιμετωπίζεται πλέον όχι απλώς ως οικονομική μονάδα, αλλά ως έκφραση προσωπικής ιστορίας, σχέσεων και αξιών. Γι’ αυτό και όσοι έχουν ήδη διαθήκη, καλό είναι να την επανεξετάσουν υπό το φως των νέων δεδομένων. Όσοι δεν έχουν, έχουν πλέον περισσότερες και ασφαλέστερες επιλογές στη διάθεσή τους. Το μέλλον του κληρονομικού δικαίου φαίνεται πιο καθαρό, πιο σύγχρονο και κυρίως πιο ανθρώπινο.